प्रदूषणका कारण वायुमण्डल धुम्म भएपछि काठमाडौँ उपत्यकासहित देशका अधिकांश स्थानमा तापक्रम घटेको छ । मौसम पूर्वानुमान महाशाखाका अनुसार अत्यधिक प्रदूषणबाट वायुमण्डल ढाकिएकाले सूर्यको किरण र ताप धर्तीमा आउन सकेको छैन । सूर्यको ताप आइनपुगेका कारण तापक्रम घटेको मौसमविद् वरुण पौडेलले बताउनुभयो ।
काठमाडौँमा २९ डिग्री सेल्सियससम्म पुगिसकेको तापक्रम अहिले घटेर अधिकतम २४ डिग्री सेल्सियस र न्यूनतम १०.८ डिग्री सेल्सियसमा झरेपछि चिसो बढेको जानकारी उहाँले दिनुभयो । मौसमविद् पौडेलले भन्नुभयो, “पानी पर्ने छेकछन्द छैन, त्यसैले तापक्रम अझै घट्न सक्छ ।” पूर्वानुमान महाशाखाका अनुसार सोमबार जुम्लाको अधिकतम तापक्रम २१.९ र न्यूनतम तापक्रम ८.६ डिग्री सेल्सियस पुगेको छ । एक साताअघि ३८ डिग्री सेल्सियस नाघेको नेपालगञ्जको अधिकतम तापक्रम ३४ डिग्री सेल्सियस आसपासमा झरेको छ । गर्मी हुने भैरहवा, सिमरा र विराटनगरको तापक्रम ३४ डिग्री सेल्सियसकै आसपास छ । पहाडी जिल्ला ताप्लेजुङ, ओखलढुङ्गा, डडेल्धुरालगायतका क्षेत्रमा अधिकतम तापक्रम २२ डिग्री सेल्सियस र न्यूनतम तापक्रम १० डिग्री सेल्सियसमा झरेको छ ।
सोमबारदेखि हावाको बहाव केही बढेकाले ‘भिजिबिलिटी’ सामान्य बढेको छ । सोमबार मध्याह्न आकाश खुलेर थोरै घाम देखिँदा काठमाडौँ आसपास एक हजार पाँच सय ‘भिजिबिलिटी’ कायम भएको थियो । तर, साँझ पर्दै जाँदा तुवाँलो बाक्लिँदै गएको थियो । पौडेलले भन्नुभयो, “पानी नपरे पनि हावा राम्ररी चलेको खण्डमा वायु प्रदूषणमा थोरै कमी आउने सम्भावना छ । कतैकतै फाट्टफु्ट्ट पानी पर्ने सङ्केत रहे पनि बलियो प्रणाली छैन ।”
हावा चल्दा डढेलो बढ्ने
प्रदूषणको मुख्य कारकका रूपमा रहेको डढेलो नियन्त्रण हुन सकेको छैन । देशभर लागेको डढेलोलाई अहिले चलेको हावाको चापले झन् बढाउनेछ । आइतबार नेपालका २२५ स्थानमा डढेलो लागेको थियो । जिल्लागत रूपमा ५१ जिल्लामा डढेलो लागेको छ । सोमबार बिहान ३४ जिल्लाका ११५ स्थानमा आगलागी भएको जानकारी अग्निविद् सुन्दर शर्माले बताउनुभयो ।
हावा चलेपछि डढेलो बढ्ने जानकारी गराउँदै शर्माले भन्नुभयो, “हावा, तापक्रम र सुक्खा यी तीन कुरा डढेलोका लागि इन्धन बराबर हुन्, त्यसैले हावा चल्यो भनेर खुसी हुने अवस्था छैन ।” उहाँका अनुसार डढेलोसँगै सतहबाट उडेको धुलो, धुवाँ र उद्योग कलकारखानाको इन्धनजन्य पदार्थले वायुमण्डलमा कडा प्रदूषण जन्माएको छ ।
गोरखापत्र बाट
